Wystawa Nieobecne dziedzictwa przywraca pamięć o dwóch wybitnych fotografkach związanych z Toruniem – Lotte Jacobi (1896–1990) i Janinie Gardzielewskiej (1926–2012). Choć ich drogi artystyczne rozwijały się w zupełnie innych kontekstach historycznych i kulturowych, obie wypracowały wyjątkowy język wizualny, który znacząco wykraczał poza ramy tradycyjnej fotografii.
Jacobi, urodzona w Toruniu w rodzinie o bogatych tradycjach artystycznych, rozwinęła swoją twórczość w Berlinie i Nowym Jorku, w kręgu kosmopolitycznych środowisk artystycznych. Gardzielewska, która przybyła do Torunia jako dziecko, związała z miastem całe życie, ukazując jego atmosferę i pejzaż w sugestywnych obrazach fotograficznych.
Obie artystki, wywodzące się z rodzin fotograficznych, odrzuciły konwencje klasycznego atelier, kierując się ku poszukiwaniom eksperymentalnym. Jacobi tworzyła abstrakcyjne photogenics – fotogramy powstające bez użycia aparatu – zaś Gardzielewska podejmowała próby z kolażami. Łączyła je odwaga w przekraczaniu granic medium, a także pasja do portretowania ludzi kultury i teatru.
Na wystawie po raz pierwszy zostaną pokazane fotografie Jacobi z Torunia, odnalezione w archiwum Uniwersytetu w New Hampshire. Zestawione z pracami Gardzielewskiej, ukażą wspólne motywy – te same ulice i budynki miasta, widziane oczami artystek należących do różnych pokoleń.
Twórczość Jacobi była prezentowana w takich instytucjach jak MoMA czy International Center of Photography, a Gardzielewska zdobywała międzynarodowe nagrody i prestiżowe tytuły FIAP. Mimo to obie artystki spotkało zapomnienie – Jacobi w rodzinnym Toruniu, Gardzielewską w historii polskiej fotografii. Ekspozycja w CSW w Toruniu ma na celu ponowne odkrycie ich dorobku: przywraca Gardzielewskiej należne miejsce w kanonie fotografii, a jednocześnie symbolicznie sprowadza Lotte Jacobi do miasta jej narodzin.
Kuratorka: Katarzyna Gębarowska
Źródło: materiały prasowe CSW Znaki Czasu
