Dynamiczny charakter współczesnego świata sprawia, że mapy i atlasy szybko tracą na aktualności. Dlatego potrzebujemy nowych, które będą zachęcać do poszukiwań nieodkrytych jeszcze znaczeń, doświadczeń i emocji. Pierwsza prezentacja wystawy Atlas nowoczesności stanowiła zaproszenie do wyprawy po ścieżkach, które prowadziły od źródeł nowoczesnego świata do współczesności. W nowej odsłonie zaproponowano publiczności samodzielne wytyczenie tras z myślą o przyszłości, do której miałyby doprowadzić.
Nowoczesność. Epoka, według jednych rozpoczynająca się wraz z wybuchem rewolucji francuskiej i zwycięstwem wzniosłych idei wolności, równości i braterstwa. Według innych – czas rewolucji przemysłowej oraz rozwoju kapitalizmu dzielącego społeczeństwo na tych, którzy w pocie czoła wypracowują zyski i tych, którzy nimi dysponują.
Nowoczesność, której koniec wieszczono wiele razy, wciąż określa naszą rzeczywistość, kształtując kulturę, naukę, życie społeczne, politykę, ekonomię, a także wyobrażenia na temat nas samych. Chcąc zrozumieć siebie i świat, który nas otacza, musimy zatem ciągle do nowoczesności wracać. Wystawa dzieł z kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi proponuje właśnie taką poznawczą podróż.
Nazwana została Atlasem, jest bowiem zbiorem map rozrysowujących topografię nowoczesności – czasoprzestrzeni, której geograficzne i chronologiczne granice pozostają płynne i nieokreślone. Tak samo, jak w pierwszej odsłonie Atlasu mapy te odnoszą się do 14 rozpoznanych przez nas terytoriów tej czasoprzestrzeni: autonomii, eksperymentu, emancypacji, ja, kapitału, katastrofy, maszyny, miasta, muzeum, normy, tradycji, postępu, propagandy i rewolucji. Nowy Atlas zmienia jednak swój charakter – ma nie tyle opisywać rzeczywistość, ile zachęcać do tworzenia jej własnych, samodzielnych interpretacji. Tym sposobem, Atlas daje wyraz przekonaniu, że nie ma jednej nowoczesności, a wielość jej manifestacji łączy się z wielością oddziałujących na nią idei, wizji, religii, tradycji, społecznych, ekonomicznych i kulturowych kontekstów.
Atlas jest zatem również urządzeniem treningowym, które ma służyć ćwiczeniu naszej krytycznej wyobraźni. W dzisiejszym świecie, zagrożonym przez populizm, medialne manipulacje, kulturę fake newsów i post-prawdy, to właśnie krytyczność wydaje się tym elementem nowoczesnej tradycji, który przede wszystkim należy ocalić.
Atlas nowoczesności. Ćwiczenia to nie tylko kontynuacja wystawy zainaugurowanej w 2014 roku. To także kolejny etap rozpoczętych już kilkanaście lat temu prac nad kolekcją Muzeum Sztuki, których celem jest badanie, reinterpretacja i aktualizowanie znaczeń znajdujących się w niej dzieł. Kolejne prezentacje – od 2008 roku wystawiane w nowej siedzibie Muzeum Sztuki, ms2 – zrywają zarówno z chronologicznym układem dzieł, jak i ideą wystawy stałej.
Kuratorzy: Jarosław Suchan, Jakub Gawkowski, Paulina Kurc-Maj, Daniel Muzyczuk, Paweł Polit, Katarzyna Słoboda, Joanna Sokołowska
Źródło: materiały prasowe MS2
fot. pinacoteca.pl
