Cechy wspólne, cechy wyjątkowe to cykl wystaw prezentujących działania artystek i artystów młodego pokolenia w zestawieniu z zasobami archiwalnymi i kolekcją Galerii EL. W tym roku projekt został poszerzony o komponent rezydencyjny – dwutygodniowy pobyt twórczy w Elblągu, którego efekty prezentowane są w przestrzeni wystawy. Autorom wystawy zależy, by Galeria pozostała miejscem żywej wymiany, gdzie historia i współczesność przenikają się nie tylko na poziomie narracji, ale również realnego współistnienia sztuki tworzonej tu i teraz.

Do drugiej edycji projektu zaproszona została Marta Jabłońska – artystka pochodząca z Inowrocławia, na co dzień mieszkająca i pracująca w Warszawie. Jej twórczość to czuła praca z materią i znaczeniem – wynikająca z potrzeby przyglądania się temu, co niedopowiedziane, nadwrażliwe, pozornie mało znaczące. Marta porusza się pomiędzy malarstwem, obiektem i działaniami efemerycznymi. Interesuje ją cielesność, współobecność, nieoczywiste relacje pomiędzy tym, co osobiste, a tym, co wspólne. Jej prace często mają charakter procesualny – powstają etapami, poprzez intuicyjne gesty i sytuacje, w których materia staje się partnerką do rozmowy.

W trakcie rezydencji Marta sięgnęła m.in. do dokumentacji wystawy „Zderzenie” Jana i Tomasza Dobrzyńskich z 1986 roku. Kluczowy okazał się motyw drewnianej deseczki, która w działaniach braci służyła jako matryca do serii druków tworzonych przy użyciu tradycyjnych technik graficznych. Dobrzyńscy zostawiali po niej wyraźne ślady – kontrolowane i utrwalane w materiale. Marta nie tworzy odbitek, ale tropi i wydobywa podobne ślady z rzeczywistości – fragmenty, skrawki, powierzchnie – przekładając je na abstrakcyjne kompozycje malarskie. To, co pierwotnie było narzędziem w procesie reprodukcji, staje się dla niej impulsem do budowania jedynego i niepowtarzalnego obrazu.

Podczas rezydencji artystka natrafiła również na fragment „Notatnika robotnika sztuki” z 19 lipca 1972 roku – zapisu zdarzenia, które miało miejsce w przestrzeni Galerii EL, a które dziś poraża chłodem relacji i instrumentalnym potraktowaniem uczestniczącej w nim młodej dziewczyny z Sopotu. Marta nie rekonstruuje tamtej sytuacji, ale oddaje głos bohaterce zapomnianej notatki. Interesuje ją niewidoczna historia – ta, która została zapisana obok głównego nurtu artystycznej opowieści. W tym geście odnosi się również do własnego doświadczenia milczenia – sytuacji, w których jej głos został pominięty lub odebrany. Poprzez działania artystyczne symbolicznie przywraca podmiotowość zarówno tej konkretnej postaci, jak i wielu kobietom, które z różnych powodów zostały wymazane z historii.

Kurator: Maciej Bychowski

Źródło: materiały prasowe Galerii EL