To już dziewiąta wystawa z cyklu corocznych prezentacji najcenniejszych zabytków należących do polskich strat wojennych odzyskanych w ostatnich latach dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tym razem prezentowane są obiekty pochodzące z przedwojennych zbiorów gdańskich. W poprzednich latach w Galerii Kordegarda można było zobaczyć odzyskane obiekty z kolekcji wrocławskich, gołuchowskich i warszawskich.
Za straty wojenne uważa się ruchome dobra kultury ze zbiorów publicznych, kościelnych i prywatnych, utracone w wyniku II wojny światowej z terenów Polski w jej granicach po 1945 roku. Ze wszystkich krajów europejskich to właśnie Polska utraciła w następstwie wojny najwięcej ze swego materialnego dziedzictwa. Liczbę polskich strat wojennych szacowano tuż po wojnie na ponad pół miliona zabytków ruchomych o wartości kilkudziesięciu miliardów ówczesnych dolarów.
Dzieła sztuki prezentowane na wystawie to w większości straty wojenne, które powróciły do Muzeum Narodowego w Gdańsku. Znaczna część obiektów pochodzi z kolekcji Jacoba Kabruna, zamożnego kupca, uznawanego za największego gdańskiego kolekcjonera swoich czasów. Zapisał on miastu Gdańsk w testamencie z 1808 r. bogatą kolekcję obrazów, rycin i rysunków oraz cenny księgozbiór.
Sukcesorem Muzeum Miejskiego jest Muzeum Narodowe w Gdańsku. Niestety II wojna światowa dokonała ogromnych spustoszeń w zbiorach muzealnych. Przed zniszczeniem i grabieżą udało się uchronić jedynie 40–60 procent obiektów zgromadzonych w muzeum do końca 1945 r. Reszta została utracona bezpowrotnie lub wywieziona.
Wojenne losy dzieł sztuki z kolekcji gdańskich sprawiły, że obiekty te do dziś odnajdują się w magazynach innych muzeów, galeriach i zbiorach prywatnych. Pamięć o dziełach utraconych na skutek II wojny światowej, upowszechnianie ich wizerunków i wiedzy o nich oraz opowiadanie o zakończonych sukcesem sprawach restytucyjnych przyczyniają się do odnajdywania kolejnych dóbr kultury.
Kuratorka: Ewa Witkowska
Źródło: materiały prasowe Galerii Kordegarda
