Wystawa Małe kompromisy podejmuje temat legitymacji artystycznej, analizując zarówno akademickie ścieżki kariery, jak i szersze mechanizmy uznania w polu sztuki. Bycie „profesjonalnym artystą” nie oznacza dziś jedynie biegłości czy spełniania formalnych kryteriów, ale także zdolność do funkcjonowania w ramach instytucji, sieci społecznych oraz systemów grantowych i wystawienniczych.
Uznanie wiąże się z narracją sukcesu, w której porażki pozostają niewidoczne, a twórczość podlega ocenie pod kątem produktywności, widoczności i administracyjnych wymogów. Artyści działający w ramach akademii mierzą się z koniecznością publikowania, zdobywania finansowania i projektowania swojej działalności w zgodzie z wymogami instytucjonalnymi. W tej sytuacji rodzi się pytanie: czy uznanie rzeczywiście sprzyja twórczości, czy raczej wymusza strategie autopromocji?
Kariera artystyczna wymaga nie tylko kapitału symbolicznego, ale także realnych zasobów: finansów, sieci kontaktów i zdolności poruszania się w złożonych strukturach świata sztuki. Choć akademie formalnie oferują otwartość, to w praktyce procesy selekcji bywają zdominowane przez ekonomiczne i społeczne filtry.
W tym kontekście istotne staje się podejście Andrei Fraser, która w tekście The Field of Contemporary Art: A Diagram opisuje pole sztuki jako system zależności – między akademiami, rynkiem, biennale i fundacjami. Fraser wskazuje, że legitymacja artystyczna nie opiera się jedynie na kompetencjach, ale także na umiejętności operowania w tych strukturach. Autonomia artystyczna okazuje się w dużej mierze performatywna – uzależniona od widoczności, autoprezentacji i strategii uczestnictwa w grze instytucjonalnej.
Status artysty wymaga dziś inscenizowania własnej roli – zarówno w akademii, jak i w świecie sztuki. Obejmuje to nie tylko budowanie narracji wokół projektów, ale też obecność w mediach społecznościowych, relacje z kuratorami i tworzenie własnej marki. Uznanie staje się więc kwestią nie tylko jakości pracy, ale także zdolności do poruszania się w dyskursach władzy symbolicznej.
Wystawa Małe kompromisy prowokuje do refleksji nad tym, co oznacza dziś bycie artystą-profesjonalistą. Czy sukces oznacza rzeczywisty rozwój, czy podporządkowanie się systemowi? Czy akademie nadal legitymizują twórców, czy ich rola słabnie wobec rosnącej dominacji rynków, platform cyfrowych i nieformalnych sieci prestiżu?
Prezentowane prace eksplorują te pytania z różnych perspektyw. Niektóre badają narracje tworzone za pomocą technologii i demaskują ich potencjał manipulacyjny (Kat Zavada, Horacy Muszyński). Inne odnoszą się do kwestii pochodzenia społecznego i awansu (Agata Jarosławiec), ludzkich aspiracji i ich granic (Grzegorz Demczuk, Nadia Markiewicz), czy promują wartości kolektywne ponad indywidualny sukces (Józef Gałązka, Olga Konik).
Artyści/ artystki: Grzegorz Demczuk, Józef Gałązka, Agata Jarosławiec, Olga Konik, Nadia Markiewicz, Horacy Muszyński, Kat Zavada.
Kuratorka: Jagoda Dobecka
Źródło: materiały prasowe Galerii ASP w Krakowie
