Wielka Zbrojownia w Gdańsku, zwana również arsenałem, to jeden z najokazalszych świeckich budynków renesansowej zabudowy Gdańska.
Decyzję o budowie arsenału gdańscy mieszczanie podjęli pod koniec XVI wieku, w obliczu rosnącego zagrożenia ze strony Szwecji. Wzniesiony w latach 1602 – 1605 obiekt jest dziełem jednego z najwybitniejszych gdańskich architektów epoki, Antoniego van Obbergena.
Zbrojownię zbudowano z drobnej, czerwonej, holenderskiej cegły zdobionej dekoracjami z piaskowca oraz bogatymi złoceniami. Okazała konstrukcja sprawia wrażenie, jakby budynek składał się z czterech, pozornie oddzielnych kamieniczek.
Od strony ul. Piwnej fasadę budynku zdobią m.in. dwa wielkie portale, zwieńczone kartuszami z podtrzymywanymi przez lwy herbami Gdańska, umieszczony we wnęce na wysokości górnej kondygnacji posąg Minerwy, kamienne maski, postacie gdańskich wojowników oraz dwie ośmioboczne wieżyczki zwieńczone hełmami z blachy. Fasada od strony Targu Węglowego ma skromniejsze portale i szczyty. Umieszczono na nich postacie dwóch muszkieterów, chorążego, konstabla i kapitana.
Podczas działań wojennych w 1945 roku budynek został spalony. Odbudowano go w latach 1947-1965. W latach 2000-2005 odnowiono obie fasady, przywracając efektowne złocenia od strony ul. Piwnej.
Aktualnie na wyższych kondygnacjach swoją siedzibę ma Akademia Sztuk Pięknych. Od 2015 roku na parterze budynku działa Zbrojownia Sztuki, przestrzeń wystawiennicza ASP, w której odbywają się wystawy czasowe sztuki współczesnej. Przestrzeń podzielona jest na główną salę wystawową w której odbywają się duże projekty wystawiennicze, Galerię Design gdzie prezentowane są wystawy dotyczące projektowania, designu, form użytkowych czy grafiki, oraz galerię Kultura Ma Wiele Twarzy przeznaczoną na prezentację pomniejszych projektów artystycznych. W pozostałych przestrzeniach parteru prowadzona jest działalność gastronomiczna.
Źródło: zbrojowniasztuki.pl
fot. pinacoteca.pl
