Nowoczesny świat od czasów rewolucji przemysłowej istnieje dzięki ścisłemu związkowi z tym, co pod ziemią – od kilku tysięcy lat, a szczególnie intensywnie od końca XVIII wieku eksploatujemy nie tylko jej powierzchnię, ale to, co skrywa się głęboko pod nami. Podziemia, kopalniane szyby i korytarze tworzą ukryty fundament naszej rzeczywistości, fundament tyleż realny, co fantazmatyczny, zaludniony ciałami górników, ale też istot nadnaturalnych, czasem przyjaznych, a znacznie częściej groźnych.
Historia regionu od ponad dwóch stuleci opiera się na ścisłej relacji z podziemiami. Wydobycie węgla, a także rud żelaza, cynku i ołowiu oraz złóż piasku i kamienia, zmusiło do odsłonięcia wielu warstw podziemi, które stały się widoczne, niejako wyszły na powierzchnię. Wystawa ma pokazać doświadczenie czasu głębokiego – doświadczenie dalekiej przeszłości krążące między wiedzą geologów a fantazją górników, szczególnie dziś, gdy wydobycie węgla dobiega końca, nasze podziemia wymagają ponownego przemyślenia.
Ta wystawa ma uczynić podziemia przestrzenią tyleż poznaną, co zapoznaną – obecną w kulturowej świadomości, a jednocześnie z niej wypieraną. Pokazanie w jednym miejscu różnych aspektów podziemi, a szczególnie tych, związanych z górnictwem węgla kamiennego, ma pomóc w rozwinięciu autorefleksji nad specyficznym doświadczeniem regionu, który na ich bogactwie przez wiele dekad budował swoją tożsamość, a dziś zmaga się z długofalowymi efektami eksploatacji.
Wystawa Podziemia. Subterra incognita ma być istotnym wkładem konsorcjum uczelni w tworzeniu Katowic jako stolicy nauki. Przygotowują ją wspólnie – Akademia Sztuk Pięknych oraz Uniwersytet Śląski. Celem jest zainicjowanie laboratorium wiedzy środowiskowej regionu. Ten nowy pomysł, zapoczątkowany pracami nad zmianą myślenia o katowickiej rzece Rawie, ma się przerodzić w systematyczną współpracę uczelni nad degradacją środowiska regionu poprzemysłowego i sposobami ratowania go. Twórcy laboratorium wierzą w uzdrowicielską moc nauki, kultury i sztuki, które potrafią intensywnie i inspirująco oddziałać na społeczeństwo, politykę i jej przemiany.
W wystawie udział biorą: Rafał Bujnowski, Arkadiusz Gola, Grzegorz Hańderek, Ludwik Holesz, Iwona Jelonek, Szymon Kobylarz, Bogdan Kosak, Michał Łuczak, Justyna Mędrala, Piotr Muschalik, Dominik Ritszel, Zbigniew Rogalski, Michał Smandek, Erwin Sówka, Paweł Szeibel, Andrzej Tobis, Bogdan Topor, Ireneusz Walczak, Joanna Zdzienicka-Obałek
Kuratorzy: Marta Tomczok, Paweł Tomczok, Paweł Szeibel, Grzegorz Hańderek
Źródło: materiały prasowe BWA Katowice
fot. pinacoteca.pl
