To pierwsza wystawa Małgorzaty Mirgi-Tas – obecnie najważniejszej reprezentantki romskiej sztuki współczesnej – po wielkim sukcesie podczas 59. Biennale Sztuki w Wenecji. W Galerii MCK prezentowany jest szeroki wybór prac artystki z lat 2017–2022, w tym uznany przez międzynarodową publiczność cykl Wyjście z Egiptu i seria wielkoformatowych tkanin zatytułowana Herstorie. Prezentowane są także nowe dzieła skupione między innymi wokół historii nowohuckich Romów i romskiej pamięci.
Małgorzata Mirga-Tas inspiruje się sztuką dawną, szczególnie malarstwem renesansowym, ale także codziennością. Z jednej strony, przeobraża na swój użytek najbardziej znaczące motywy dziedzictwa europejskiego i sztuki nowożytnej. Z drugiej, bada i wykorzystuje fotografie z rodzinnych archiwów.
Pierwsza część wystawy, zatytułowana Atlas to prace różnych autorów – tych mniej i bardziej znanych – pochodzące z różnych kolekcji, wykonane w rozmaitych technikach, które ilustrują stereotypowy sposób postrzegania Romów. W kolejnych salach można zobaczyć dzieła Małgorzaty Mirgi-Tas, będące próbą odczarowania narzuconych wizerunków, a także formą osobistej i zbiorowej autoprezentacji. Zostały one podzielone na pięć grup Newo Rom – newo drom (Nowy człowiek/nowy Rom – nowa droga), O fotografis (Fotograf), Siukar Manusia (Dobrzy/wspaniali ludzie), Olbrzymki i Wyjście z Egiptu. Artystka podejmuje między innymi zagadnienia złożonej romskiej i polskiej tożsamości, dekolonizacji romskiego materialnego dziedzictwa kulturowego oraz Zagłady Romów i Sinti.
Ważnym źródłem inspiracji dla Małgorzaty Mirgi-Tas są romskie kobiety, które bardzo często czyni bohaterkami swoich prac. To członkinie rodziny, najbliższe współpracowniczki, zaprzyjaźnione artystki i aktywistki – postacie zasłużone dla społeczności romskiej. Ten swoisty feminizm mniejszości ma na celu dekonstruowanie stereotypowego wizerunku romskich kobiet, utrwalonego przez wieki w kulturze wizualnej.
Artystka tworzy swoje monumentalne obrazy i parawany ze skrawków materiałów oraz fragmentów ubrań. Często wykorzystuje w tym celu tkaniny i osobiste przedmioty podarowane jej przez najbliższych. Hipnotyzujące, wibrujące bogactwem barw, faktur i szczegółów kolaże czy instalacje opowiadają historie, obok których nie można przejść obojętnie.
Kuratorzy: Wojciech Szymański, Natalia Żak
Źródło: materiały prasowe MCK
fot. pinacoteca.pl
