Muzeum powstało w 1906 roku, a od roku 1956 jego siedziba mieści się w lubelskim zamku. Zamek ma burzliwą historię sięgającą XII-XIII wieku. To tutaj w 1569 roku zawarto i zaprzysiężono akt unii lubelskiej. Od 1831 roku zamek pełnił funkcję więzienia carskiego, w czasie II wojny światowej hitlerowskiego, aby po wojnie stać się komunistycznym więzieniem UB.
Ważną częścią zamku jest Kaplica Trójcy Świętej, w której można obejrzeć malowidła bizantyjsko-ruskie z początku XV wieku – jest to unikatowy zabytek sztuki sakralnej w skali międzynarodowej.
Muzeum prezentuje swoje zbiory w ramach wystaw stałych, szczególnie godna polecenia jest Galeria Malarstwa Polskiego XIX-XX wieku, a także organizuje liczne wystawy czasowe, zajęcia edukacyjne, warsztaty i oprowadzania.
Od czerwca 2023 roku Muzeum prezentuje stałą wystawę, zakupionych z kolekcji Victora Manuela Contrerasa, prac Tamary Łempickiej. Wystawa Tamara Łempicka – ponad granicami prezentuje zakupioną do zbiorów Muzeum kolekcję, na którą składa się 14 płócien oraz 7 prac na papierze. Zbiór ma ogromną wartość merytoryczną dla badaczy twórczości artystki ze względu na jej przekrojowy charakter, reprezentujący wszystkie okresy jej twórczości – począwszy od lat 20., a skończywszy na latach 70. XX wieku.
fot. pinacoteca.pl
